Slijmvliezen spelen een essentiële rol in ons lichaam en vormen een belangrijke eerste verdedigingslinie tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Ze bekleden onder andere de luchtwegen, het maag-darmkanaal, de ogen en de geslachtsorganen. Slijmvliezen bestaan uit cellen die slijm produceren, waarin ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen worden opgevangen en afgevoerd. Daarnaast bevatten ze immuuncellen die direct reageren op indringers, waardoor het lichaam snel en effectief een afweerreactie kan inzetten.

Hoe ons immuunsysteem samenwerkt met de slijmvliezen

Het immuunsysteem is voortdurend alert en reageert snel op ongewenste binnendringers. De slijmvliezen spelen hierin een cruciale rol. Ze bevatten antilichamen, zoals immunoglobuline A (IgA), die helpen om pathogenen onschadelijk te maken voordat ze het lichaam binnendringen. Wanneer een virus of bacterie zich toch weet te hechten, kunnen immuuncellen zoals macrofagen en T-cellen in actie komen om deze te vernietigen en een ontstekingsreactie op gang te brengen. Dit helpt om infecties te bestrijden en verdere verspreiding te voorkomen.

Slijmvliezen en hun reactie op griep- en verkoudheidsvirussen

Wanneer een griep- of verkoudheidsvirus rondgaat, worden de slijmvliezen in de neus, keel en luchtwegen extra geprikkeld. Ze produceren meer slijm om ziekteverwekkers te vangen en af te voeren, wat resulteert in een loopneus, hoesten/niezen en keelpijn. Daarnaast kunnen de slijmvliezen opzwellen, wat leidt tot een verstopte neus en kortademigheid. Dit is een natuurlijke verdedigingsreactie van het lichaam om te voorkomen dat virussen zich verder verspreiden.

Het verband tussen slijmvliezen, astma en huidklachten

Mensen met astma ervaren vaak overactieve slijmvliezen, wat leidt tot ontstekingen en vernauwing van de luchtwegen. Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen en overgevoeligheid voor allergenen. Bij huidklachten zoals eczeem is er vaak sprake van een verstoorde huidbarrière en een verhoogde reactie van het immuunsysteem op allergenen. De slijmvliezen en de huid zijn nauw met elkaar verbonden, en een disbalans in één van deze systemen kan allergische reacties verergeren. 

Hoe houd je je slijmvliezen gezond?

Goede voeding, voldoende vochtinname en een gezonde darmflora spelen een essentiële rol in het ondersteunen van de slijmvliezen. Omega-3 vetzuren, antioxidanten en probiotische voedingsmiddelen kunnen helpen om slijmvliezen sterk en veerkrachtig te houden. Daarnaast kan het verminderen van blootstelling aan irriterende stoffen, zoals bepaalde voedingsstoffen, luchtvervuiling en sigarettenrook, bijdragen aan een betere slijmvliesfunctie.

Door goed voor je slijmvliezen te zorgen, ondersteun je niet alleen je immuunsysteem, maar verklein je ook de kans op terugkerende luchtwegklachten, astma en huidproblemen. Het lichaam beschikt over een krachtig verdedigingssysteem, en gezonde slijmvliezen spelen daarin een cruciale rol.

Bronnen

Neutra, R., Frey, A., & Kraehenbuhl, J. P. (1996). Epithelial M cells: Gateways for mucosal infection and immunization. Cell, 86(3), 345-348.

Brandtzaeg, P. (2010). Function of mucosa-associated lymphoid tissue in antibody formation. Immunological Investigations, 39(4-5), 303-355.

Iwasaki, A., & Pillai, P. S. (2014). Innate immunity to influenza virus infection. Nature Reviews Immunology, 14(5), 315-328.

Van Riel, D., Munster, V. J., De Wit, E., Rimmelzwaan, G. F., Fouchier, R. A., Osterhaus, A. D., & Kuiken, T. (2006). H5N1 Virus Attachment to Lower Respiratory Tract. Science, 313(5790), 367.

Holgate, S. T. (2012). Innate and adaptive immune responses in asthma. Nature Medicine, 18(5), 673-683.

Wenzel, S. E. (2006). Asthma: defining phenotypes in the pursuit of personalized medicine. The Lancet, 368(9537), 804-813.

De Benedetto, A., Kubo, A., & Beck, L. A. (2012). Skin barrier disruption: a requirement for allergen sensitization?. Journal of Investigative Dermatology, 132(3), 949-963.

Goleva, E., Berdyshev, E., & Leung, D. Y. M. (2019). Epithelial barrier repair and prevention of allergy. The Journal of Clinical Investigation, 129(4), 1463-1474.

Calder, P. C. (2013). Feeding the immune system. Proceedings of the Nutrition Society, 72(3), 299-309.

Bousquet, J., Anto, J. M., Bachert, C., et al. (2020). Allergic diseases increase susceptibility to COVID-19: A consensus statement. The Journal of Allergy and Clinical Immunology, 146(1), 121-127.