Veel patiënten met maagklachten krijgen vaak onnodig maagzuurremmers voorgeschreven, wat een risico op gezondheidscomplicaties met zich meebrengt, volgens het Zorginstituut Nederland (ZIN).

Brandend maagzuur, ook wel bekend als reflux of zuurbranden, is een veelvoorkomende aandoening waarbij maagzuur terugstroomt in de slokdarm. Dit kan een onaangenaam branderig gevoel in de borst veroorzaken, vaak na het eten of bij het liggen. Hoewel incidenteel zuurbranden onschuldig is, kan chronisch brandend maagzuur wijzen op gastro-oesofageale refluxziekte.

Wat is brandend maagzuur?
Brandend maagzuur ontstaat wanneer de sluitspier tussen de slokdarm en de maag (de onderste slokdarmsfincter) niet goed functioneert. Normaal gesproken sluit deze spier na het doorslikken van voedsel, maar bij reflux kan maagzuur terugstromen in de slokdarm. Omdat het slijmvlies van de slokdarm niet bestand is tegen het zuur, ontstaat irritatie en pijn.

Veelvoorkomende symptomen
De symptomen van brandend maagzuur variëren in ernst en frequentie. Typische klachten zijn:

- Een brandend gevoel achter het borstbeen, meestal na de maaltijd
- Opboeren van zure of bittere vloeistof
- Een drukkend gevoel in de bovenbuik
- Keelpijn of heesheid, vooral ’s ochtends
- Chronische hoest of astma-achtige klachten
- Moeite met slikken in ernstige gevallen
--> Deze symptomen kunnen verergeren bij het liggen, bukken of na een zware maaltijd.

Oorzaken en risicofactoren
Er zijn diverse oorzaken en factoren die bijdragen aan brandend maagzuur:

- Overgewicht verhoogt de druk op de buik, waardoor maagzuur gemakkelijker omhoog stroomt.
- Zwangerschap veroorzaakt hormonale veranderingen en extra druk op de buikholte.
- Roken verslapt de onderste slokdarmsfincter.
- Bepaalde voedingsmiddelen zoals vet, chocolade, koffie, alcohol, citrusvruchten en tomaten kunnen reflux uitlokken.
- Medicatie zoals NSAID’s, calciumantagonisten en antidepressiva kunnen de klachten verergeren.
- Stress kan een rol spelen bij de toename van maagklachten.

De eerder genoemde symptomen kunnen variëren in frequentie en ernst, afhankelijk van de individuele situatie. In sommige gevallen kan brandend maagzuur chronisch worden en de levenskwaliteit aanzienlijk verminderen, wat dagelijkse activiteiten en slaap kan beïnvloeden. Het is dus belangrijk om (chronisch) brandend maagzuur serieus te nemen en adequaat te behandelen.

Bronnen
Nederlands Huisartsen Genootschap. (2022). NHG-Standaard Maagklachten. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten

Maag Lever Darm Stichting. (z.d.). Brandend maagzuur. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.mlds.nl/ziekten/brandend-maagzuur/

Mayo Clinic. (2023). Heartburn. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heartburn/diagnosis-treatment/drc-20373224

Cleveland Clinic. (2023). GERD (gastroesophageal reflux disease). Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/7286-gerd

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2022). Acid reflux (GER & GERD) in adults. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/acid-reflux-ger-gerd-adults