Leaky gut, ofwel het lekkende darm syndroom (hyper-permeabele darm), is een aandoening waarbij de darmwand beschadigd raakt, waardoor onverteerde voedseldeeltjes, toxines en micro-organismen gemakkelijker door de darmwand heen kunnen lekken en in de bloedbaan terechtkomen. Dit kan een chronische ontstekingsreactie veroorzaken in het lichaam en wordt in verband gebracht met diverse gezondheidsproblemen.

Hoewel leaky gut nog niet officieel erkend wordt als medische diagnose in alle richtlijnen, is er groeiende wetenschappelijke belangstelling voor de rol van de darmbarrière bij chronische ontstekingen, auto-immuunziekten en darmgerelateerde klachten.

Wat is leaky gut?
De darmwand bestaat uit een enkele laag epitheelcellen die worden bijeengehouden door zogeheten tight junctions (nauwe verbindingen). Deze fungeren als poortwachters die bepalen welke stoffen het lichaam in mogen. Bij een lekkende darm functioneren deze tight junctions niet goed, waardoor de darmwand zijn selectieve doorlaatbaarheid verliest. Dit verhoogt de permeabiliteit van de darmwand en kan leiden tot systemische ontstekingen.

Mogelijke oorzaken van leaky gut
Leaky gut kan ontstaan door een combinatie van genetische aanleg, leefstijl en omgevingsfactoren. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

- Voeding: Een dieet rijk aan bewerkte voedingsmiddelen, toegevoegde suikers, alcohol en kunstmatige toevoegingen kan de darmwand beschadigen.

- Stress: Chronische stress beïnvloedt de darm-hersen-as en kan ontstekingsprocessen in de darm verergeren.

- Dysbiose: Een verstoorde darmflora (onbalans in goede en slechte bacteriën) kan bijdragen aan het lekken van de darmwand.

- Medicatie: Regelmatig gebruik van NSAID’s (zoals ibuprofen), antibiotica of maagzuurremmers kan de darmwand aantasten.

- Infecties: Parasitaire of bacteriële infecties kunnen de integriteit van de darmwand beschadigen.

- Chronische aandoeningen: Mensen met aandoeningen zoals coeliakie, prikkelbaredarmsyndroom (PDS) of inflammatoire darmziekten (zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn) hebben vaak een verhoogde darmpermeabiliteit.

Symptomen van leaky gut
De symptomen van leaky gut zijn divers en kunnen verschillen van persoon tot persoon. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Opgeblazen gevoel en gasvorming
- Buikpijn of krampen
- Voedselintoleranties
- Diarree of juist constipatie
- Chronische vermoeidheid
- Hoofdpijn of hersenmist (brain fog)
- Huidproblemen zoals eczeem, acne of rosacea
- Gewrichtsklachten
- Verminderde weerstand
- Auto-immuunachtige klachten

Omdat deze symptomen ook bij andere aandoeningen voorkomen, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose.

Mogelijke gevolgen van een lekkende darm
Wanneer de darmbarrière langdurig beschadigd is, kan dit het immuunsysteem activeren en leiden tot laaggradige ontstekingen in het hele lichaam. Dit wordt in verband gebracht met de ontwikkeling of verergering van aandoeningen zoals:
- Reumatoïde artritis
- Multiple sclerose
- Type 1 diabetes
- Lupus
- Hashimoto’s thyroïditis
- Allergieën en astma

Hoewel het bewijs nog in ontwikkeling is, suggereren onderzoeken dat een lekkende darm een rol kan spelen in het ontstaan van deze aandoeningen via een overactief immuunsysteem.

Behandeling en herstel van de darmwand
Het herstellen van een lekkende darm vereist een integrale aanpak gericht op leefstijl, voeding en suppletie. Belangrijke onderdelen van de behandeling zijn:

1. Eliminatie van triggers
2. Herstellen van de darmflora
3. Voeding ter ondersteuning van de darmwand
4. Stressmanagement


Fittastic helpt jou om jouw darmgezondheid te optimaliseren
Heb jij last van spijsverteringsklachten, vermoeidheid, huidproblemen of andere symptomen die mogelijk verband houden met een lekkende darm (leaky gut)? Bij Fittastic kijken we naar het totaalplaatje van jouw gezondheid. Met persoonlijke begeleiding, voedingsadvies en leefstijltips helpen wij jou op weg naar een betere darmgezondheid en meer energie. Neem vandaag nog contact met ons op – we helpen je graag verder om je klachten te ondersteunen en je gezondheid te verbeteren.

Bronnen
Fasano, A. (2012). Leaky gut and autoimmune diseases. Clinical Reviews in Allergy & Immunology, 42(1), 71–78. https://doi.org/10.1007/s12016-011-8291-x

Camilleri, M. (2019). Leaky gut: mechanisms, measurement and clinical implications in humans. Gut, 68(8), 1516–1526. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2019-318427

DeMeo, M. T., Mutlu, E. A., Keshavarzian, A., & Tobin, M. C. (2002). Intestinal permeability defect in irritable bowel syndrome: a pilot study. Neurogastroenterology & Motility, 14(6), 669–675. https://doi.org/10.1046/j.1365-2982.2002.00391.x

Bischoff, S. C., Barbara, G., Buurman, W., Ockhuizen, T., Schulzke, J. D., Serino, M., ... & Wells, J. M. (2014). Intestinal permeability–a new target for disease prevention and therapy. BMC Gastroenterology, 14, 189. https://doi.org/10.1186/s12876-014-0189-7

Vojdani, A. (2015). For the diagnosis of leaky gut syndrome, consider multiple biomarkers. Alternative Therapies in Health and Medicine, 21(Suppl 1), 14–22.