Kennisartikelen overzicht

Verhoogd cholesterol: wat is het en wat kun je doen?

In dit artikel lees je alles over wat verhoogd cholesterol precies is, wat de oorzaken zijn, hoe je het herkent en, vooral, wat je eraan kunt doen.

Gecreëerd: 3 weken geleden

Een verhoogd cholesterol is een veelvoorkomend probleem dat vaak pas opgemerkt wordt als er al schade is ontstaan in het lichaam. Toch is cholesterol essentieel voor je gezondheid. Maar wat gebeurt er als het uit balans raakt?

 

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die van nature voorkomt in je lichaam. Het speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van celmembranen, hormonen en galzouten. Je lever maakt het grootste deel van het cholesterol aan; slechts een klein gedeelte komt uit voeding.

Er zijn twee belangrijke vormen:

Wat betekent verhoogd cholesterol?

Bij een verhoogd cholesterol is er vaak sprake van een te hoog LDL-gehalte en/of een te laag HDL-gehalte. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of beroerte.

Een totaal cholesterolgehalte boven de 5,0 mmol/L wordt als verhoogd beschouwd, maar het gaat vooral om de verhouding tussen LDL en HDL.

Symptomen van een hoog cholesterol

Een verhoogd cholesterolgehalte geeft meestal geen duidelijke klachten. Daarom wordt het vaak pas ontdekt bij bloedonderzoek of wanneer er al sprake is van een hart- of vaatziekte.

Soms zijn er indirecte signalen:

Oorzaken van verhoogd cholesterol

Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan een ongezond cholesterolgehalte:

1. Ongezonde voeding

Voeding rijk aan verzadigde vetten en transvetten verhoogt het LDL-cholesterol. Denk aan:

2. Overgewicht

Met name buikvet (visceraal vet, dat zich in de buikholte bevindt) verhoogt het risico op een verstoorde cholesterolbalans.

3. Bewegingstekort

Lichaamsbeweging helpt om HDL te verhogen en LDL te verlagen.

4. Roken

Roken verlaagt het goede HDL-cholesterol en beschadigt de bloedvaten.

5. Erfelijke aanleg

Familiaire hypercholesterolemie is een genetische aandoening waarbij het cholesterol al vanaf jonge leeftijd verhoogd is.

6. Hormonale veranderingen

Bijvoorbeeld na de overgang of bij schildklierproblemen kan het cholesterol stijgen.

Hoe kun je je cholesterol verlagen?

Gelukkig kun je met leefstijl en voeding al veel doen om je cholesterol weer in balans te brengen.

1. Voeding bij verhoogd cholesterol

Focus op:

Vermijd:

2. Beweging

Minimaal 30 minuten matig intensief bewegen per dag, zoals wandelen, fietsen of zwemmen. Krachttraining kan ook helpen om vetmassa te verminderen.

3. Stoppen met roken

Stoppen met roken heeft vrijwel direct een positief effect op je HDL-gehalte.

4. Afvallen

Bij overgewicht kan al een gewichtsverlies van 5-10% een positief effect hebben op je cholesterolwaarden.

Medicatie: statines en alternatieven

Bij fors verhoogd cholesterol of als leefstijlverandering onvoldoende effect heeft, kan de arts cholesterolverlagende medicijnen voorschrijven zoals statines. Deze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever.

Mogelijke bijwerkingen:

Er zijn ook alternatieven zoals ezetimib (remt opname in de darm) of PCSK9-remmers (injecties die LDL sterk verlagen).

Heb je veel last van de bijwerkingen dan kun je overwegen om in overleg met de arts suppletie in te zetten. Waardevolle supplementen kunnen zijn: 

Let op: supplementen kunnen interacties hebben met medicijnen. Overleg altijd met een specialist!.

Wat zegt de wetenschap over cholesterol?

Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat voeding, beweging en gewicht een enorme invloed hebben op het cholesterolgehalte. Ook komt steeds meer aandacht voor ontstekingsprocessen als onderliggende oorzaak van aderverkalking, waarbij cholesterol slechts één factor is.

Een gezonder totaalplaatje is dus belangrijker dan alleen je LDL-cijfer. Denk aan een gebalanceerd voedingspatroon, een gezonde leefstijl en voldoende stressmanagement.

Conclusie

Een verhoogd cholesterol is niet direct voelbaar, maar kan op lange termijn grote gezondheidsrisico’s opleveren. Gelukkig kun je met aanpassingen in leefstijl en voeding vaak al veel bereiken. Laat regelmatig je bloedwaarden controleren, houd een gezond gewicht aan en kies voor voedzame, natuurlijke voeding.

Wil je graag gericht aan de slag met een persoonlijk adviesplan? Fittastic helpt je graag met praktische begeleiding op het gebied van voeding, beweging en suppletie, afgestemd op jouw situatie.

Bronnen

  1. Baigent, C., Blackwell, L., Emberson, J., Holland, L. E., Reith, C., Bhala, N., ... & Collins, R. (2010). Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials. The Lancet, 376(9753), 1670–1681. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(10)61350-5
  2. Hu, F. B., Stampfer, M. J., Manson, J. E., Rimm, E. B., Colditz, G. A., Rosner, B. A., ... & Willett, W. C. (1997). Dietary fat intake and the risk of coronary heart disease in women. New England Journal of Medicine, 337(21), 1491–1499. https://doi.org/10.1056/NEJM199711203372102
  3. Mensink, R. P., Zock, P. L., Kester, A. D., & Katan, M. B. (2003). Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. The American journal of clinical nutrition, 77(5), 1146–1155. https://doi.org/10.1093/ajcn/77.5.1146
  4. National Institutes of Health. (2023). High blood cholesterol: What you need to know. Retrieved from https://www.nhlbi.nih.gov/

Fysiek en mentaal sterk worden zonder streng dieet of uren sporten

Een effectieve methode die je overal ter wereld kunt volgen met hulp van jouw orthomoleculair diëtist.

Ga gratis in gesprek