Afvallen is voor veel mensen een wens, maar voor velen ook een worsteling. Hoewel het simpel lijkt – minder eten en meer bewegen – spelen er vaak meerdere factoren mee die gewichtsverlies bemoeilijken. Denk aan hormonale disbalans, stress, slaapproblemen, en zelfs de gezondheid van je darmen. Het is dan ook belangrijk om verder te kijken dan calorieën tellen en het zoveelste crashdieet.
Overgewicht en obesitas in Nederland
Overgewicht en obesitas zijn inmiddels volksziekten geworden. Volgens recente cijfers van het CBS (2023) heeft:
- 50,2% van de volwassenen (18 jaar en ouder) in Nederland overgewicht
- 14,0% van de volwassenen lijdt aan obesitas
- 13,5% van de kinderen (4 tot 17 jaar) heeft overgewicht
- 2,4% van de kinderen kampt met obesitas
Deze cijfers zijn alarmerend, vooral omdat overgewicht het risico op chronische aandoeningen zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, artrose en bepaalde vormen van kanker aanzienlijk verhoogt.
Wat is overgewicht?
Overgewicht ontstaat wanneer het lichaam structureel meer calorieën binnenkrijgt dan het verbruikt. Het overtollige energieoverschot wordt opgeslagen als vet, vooral rond de buik en organen. Dit vet, ook wel visceraal vet genoemd, is hormonaal actief en kan ontstekingsreacties in het lichaam veroorzaken. Hierdoor wordt afvallen nog moeilijker, en neemt het risico op ziekten toe.
Obesitas is een ernstigere vorm van overgewicht, waarbij het lichaamsvet zodanig is toegenomen dat de gezondheid in gevaar komt. Vaak zijn er meerdere onderliggende factoren in het spel zoals insulineresistentie, hormonale verstoringen en chronische ontstekingen.
Waarom is afvallen zo lastig?
Afvallen gaat over meer dan alleen minder eten en meer bewegen. Er spelen tal van factoren mee, zoals:
- Vertraagde stofwisseling door langdurig diëten
- Insulineresistentie die de vetverbranding remt
- Chronische stress met verhoogde cortisolspiegels
- Slaaptekort, wat hongergevoelens versterkt
- Tekorten in voedingsstoffen, zoals magnesium, zink en B-vitamines
- Verstoorde darmflora, die de vetopslag kan beïnvloeden
Juist die laatste factor – de darmgezondheid – wordt steeds vaker erkend als een cruciale schakel in het succes van afvallen.
De rol van je darmen bij afvallen
Je darmen zijn niet alleen verantwoordelijk voor de spijsvertering, maar ook voor je immuunsysteem, hormoonhuishouding en vetstofwisseling. In je darmen leven biljoenen bacteriën, samen het microbioom genoemd. Bij mensen met overgewicht of obesitas is deze darmflora vaak uit balans (dysbiose).
Een ongezonde darmflora kan leiden tot:
- Verhoogde opname van calorieën uit voeding
- Verstoorde verzadigingshormonen (leptine en ghreline)
- Meer ontstekingsbevorderende stoffen in het bloed
- Lekkende darmwand (leaky gut), wat ontstekingen triggert
- Afnemende insulinegevoeligheid
Door je darmgezondheid te verbeteren, ondersteun je niet alleen je immuunsysteem, maar stimuleer je ook vetverbranding en verbeter je je verzadigingsgevoel.
Wat helpt wél bij gezond afvallen?
Een duurzame aanpak van afvallen bestaat uit meerdere componenten:
1. Gezonde voeding
2. Beweging
3. Slaap en stressreductie
4. Darmgezondheid verbeteren
Fittastic helpt jou graag!
Ben jij klaar met diëten zonder resultaat? Bij Fittastic kijken we naar het grotere geheel: voeding, beweging, stress, slaap én je darmgezondheid. Samen stellen we een persoonlijk plan op waarmee jij jouw doelen op een gezonde manier bereikt.
Wil jij afvallen op een manier die wél werkt? Fittastic helpt je met kennis, begeleiding en motivatie. Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek en ontdek hoe we jou kunnen helpen naar een fitter, energieker en gezonder lichaam.
Bronnen
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). (2023). Gezondheidsenquête: Overgewicht en obesitas in Nederland. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.cbs.nl
Turnbaugh, P. J., Ley, R. E., Mahowald, M. A., Magrini, V., Mardis, E. R., & Gordon, J. I. (2006). An obesity-associated gut microbiome with increased capacity for energy harvest. Nature, 444(7122), 1027–1031. https://doi.org/10.1038/nature05414
Cani, P. D., & Delzenne, N. M. (2009). The role of the gut microbiota in energy metabolism and metabolic disease. Current Pharmaceutical Design, 15(13), 1546–1558.
Bäckhed, F., Ding, H., Wang, T., Hooper, L. V., Koh, G. Y., Nagy, A., ... & Gordon, J. I. (2004). The gut microbiota as an environmental factor that regulates fat storage. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(44), 15718–15723. https://doi.org/10.1073/pnas.0407076101
Everard, A., Belzer, C., Geurts, L., et al. (2013). Cross-talk between Akkermansia muciniphila and intestinal epithelium controls diet-induced obesity. PNAS, 110(22), 9066–9071. https://doi.org/10.1073/pnas.1219451110
