Diabetes type 2, ook wel suikerziekte genoemd, is een chronische stofwisselingsziekte waarbij het lichaam de controle over de bloedsuikerspiegel verliest. In een gezond lichaam wordt deze balans gereguleerd door de hormonen insuline en glucagon. Koolhydraten in ons voedsel worden tijdens de spijsvertering omgezet in glucose, wat de bloedsuikerspiegel doet stijgen. De alvleesklier reageert hierop door insuline aan te maken. Insuline helpt glucose op te nemen in de lichaamscellen, waar het wordt omgezet in energie door de mitochondriën, de energiecentrales van ons lichaam.
Bij diabetes type 2 kan het hormoon insuline niet meer effectief glucose uit het bloed verwerken, wat leidt tot een verhoogde bloedsuikerspiegel. Dit kan uiteindelijk schade veroorzaken aan organen en weefsels en verhoogt het risico op complicaties zoals hart- en vaatziekten, zenuwbeschadiging, nierproblemen, oogproblemen en slecht genezende wonden aan de voeten, wat in ernstige gevallen kan leiden tot amputaties.
Symptomen van diabetes type 2
De symptomen ontstaan vaak geleidelijk en worden daardoor niet altijd direct herkend. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Overgewicht: Veel mensen met diabetes type 2 kampen met overgewicht, wat tevens bijdraagt aan de ontwikkeling van insulineresistentie.
- Gebrek aan verzadiging: Ondanks eten blijft een hongergevoel bestaan doordat glucose niet goed in de cellen opgenomen wordt.
- Veelvuldig urineren: Het lichaam probeert overtollige glucose kwijt te raken via de urine, wat leidt tot frequent plassen.
- Oogproblemen: Schade aan het netvlies door hoge bloedsuikerspiegels kan leiden tot diabetische retinopathie.
- Verhoogde gevoeligheid voor infecties: Hoge glucosewaarden verzwakken het immuunsysteem, wat leidt tot meer infecties zoals blaasontsteking of huidinfecties.
- Misselijkheid: Schommelingen in de bloedsuiker kunnen misselijkheid en braken veroorzaken.
- Vermoeidheid en weinig energie: Doordat glucose niet goed wordt benut, ervaart het lichaam een energietekort.
- Constante dorst en een droge mond: Door de uitdroging als gevolg van het veelvuldig plassen.
Oorzaken en risicofactoren
Diabetes type 2 ontstaat door een samenspel van genetische en leefstijlfactoren. Risicofactoren zijn onder meer:
- Overgewicht, met name vetopslag rond de buik
- Ongezonde voeding (veel suikers en verzadigde vetten)
- Te weinig lichaamsbeweging
- Roken en overmatig alcoholgebruik
- Chronische stress
- Erfelijke belasting
Diagnostiek
De diagnose wordt gesteld aan de hand van:
- Nuchtere bloedsuiker ≥ 7,0 mmol/l
- HbA1c ≥ 48 mmol/mol
- Of een afwijkende glucosetolerantietest
Behandeling van diabetes type 2
De behandeling richt zich op het verlagen van de bloedsuikerspiegel en het verminderen van het risico op complicaties. De belangrijkste pijlers zijn:
1. Leefstijlinterventie
Gezonder eten, meer bewegen en afvallen kunnen de insulinegevoeligheid verbeteren. Dit kan ertoe leiden dat de bloedsuikerspiegel normaliseert zonder dat medicatie nodig is. In sommige gevallen wordt dit 'remissie' of het 'omkeren van diabetes' genoemd.
Via programma’s zoals Fittastic aanbiedt kunnen mensen gericht werken aan hun voedingsinname, beweging en leefstijl om hun gezondheid te verbeteren en diabetes onder controle te krijgen.
2. Medicatie
Als leefstijlaanpassingen niet voldoende zijn, wordt medicatie voorgeschreven zoals metformine. In sommige gevallen zijn aanvullende middelen of insuline noodzakelijk.
3. Monitoring en controles
Regelmatige controle van bloedsuikerwaarden, bloeddruk, cholesterol en lichaamsgewicht is essentieel. Ook wordt jaarlijks gecontroleerd op complicaties aan ogen, nieren en voeten.
Complicaties
Wanneer diabetes type 2 niet goed wordt behandeld, kunnen ernstige complicaties ontstaan zoals:
- Hartinfarct of beroerte
- Nierfalen
- Blindheid
- Zenuwschade
- Diabetische voet
Vroege behandeling is cruciaal om deze complicaties te voorkomen.
Bronnen
American Diabetes Association. (2023). Standards of Medical Care in Diabetes—2023. Diabetes Care, 46(Supplement_1), S1–S160.
Diabetes Fonds. (2024). Wat is diabetes type 2? Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.diabetesfonds.nl/wat-is-diabetes-type-2
Nederlandse Diabetes Federatie. (2023). Zorgstandaard diabetes type 2. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.zorgstandaarddiabetes.nl
World Health Organization. (2023). Diabetes. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2023). Diabetes Overview. Geraadpleegd op 24 april 2025, van https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview
